واریته و ارور در تاریخ

سکه های ماشینی متعلق به دوران قاجار از پر اشتباه ترین سکه ها در "درج تاریخ" می باشند. نبود امکانات و دانش لازم برای تغییر تاریخ قالب ها و نبود افراد متخصص و بی دقتی، باعث شده است که سکه با ارور در تاریخ در این دوران فراوان دیده شود. با گذر زمان و افزایش امکانات و بالا رفتن دانش افراد برای ساخت قالب این اشتباهات نیز کمتر شد. در دوران پهلوی دوم این اشتباهات به حداقل رسید و در جمهوری اسلامی خیلی نادر شد. این نوع ارور هم به مانند ارور های دیگر، زمانی ارزشمند است که کمتر یافت شود.

از انواع ارور های تاریخ به شرح زیر می باشد:

بدون تاریخ

در این نوع ارور از قالبی استفاده شده که در آن تاریخ درج نشده است، یک سکه خاص ممکن است در یک سال یا چند سال با این اشتباه ضرب شود. ارزش سکه های بدون تاریخ بستگی به تعداد آن دارد، هرچه این سکه ها کمتر ضرب شود ارزش آن بیشتر است. در دوران قاجار این نوع اشتباه زیاد دیده شده است.

شاهی بدون تاریخ

دو تاریخ

این اشتباه بیشتر در دوره قاجار دیده شده، دلیل به وجود آمدن آن می توانست دانسته یا ندانسته صورت گرفته باشد. سکه های تصویری یکهزار و پانصد دینار محمد علی شاه نمونه ای از این اشتباهات است؛ به نظر می رسد با تغییر شکل ظاهری سکه از خطی به تصویری، برای ضرب سکه تصویری "به دلیل صرفه جویی در تولید قالب و یا اشتباهی" از همان قالب زیری سکه خطی استفاده شده است و از آنجایی که روی سکه تصویری و پشت سکه خطی تاریخ وجود دارد، این سکه با دو تاریخ دیده می شود. در برخی از سکه های شاهی قاجار سه تاریخ هم دیده شده است.

سکه دو تاریخ محمد علی شاه

تاریخ اشتباه

سکه هایی دیده شده است که اعداد تاریخ آنها جابجا درج شده است مثلا سکه ی پنجاه دینار ناصر الدین شاه به جای 1303 تاریخ 1330 حک شده است. و یا دیده شده با تغییر تاریخ، افراد درج کننده تاریخ روی قالب اشتباهی عددی را عوض نکرده اند، مثل سکه ی پنجاه دینار ناصرالدین شاه به جای 1300 تاریخ 1200 ضرب شده است. ممکن است این ارور به دلایل استفاده زیاد از قالب و یا درست حک نکردن اعداد تاریخ روی قالب، عددی دیگر خوانده شود. مثل سکه ده دینار 1314 که تاریخ آن 1313 خوانده می شود. سکه هایی هم دیده شده که مثل سکه ی زیر از اساس اشتباه حک شده است.

سکه پانصد دینار 2311 ارور در تاریخ

اعداد تاریخ کم یا زیاد

در تعدادی از سکه ها به اشتباه یک ، دو و یا سه عدد تاریخ، کم ضرب شده است. همچنین در برخی از سکه ها یک عدد و یا دو عدد اضافه ضرب شده است.

عدد صفر تاریخ حک نشده است

اعداد تاریخ جابجا

در برخی از موارد دیده شده که عدد تاریخ سکه ای نسبت به مشابه همان سکه بالاتر ، پایین تر و یا کج حک شده باشد. این اشتباه در زمان درج کردن تاریخ روی قالب صورت می گیرد. ممکن است دو عدد تاریخ به هم بچسبند و یا روی هم قرار بگیرند.

سورشارژ تاریخ

همانطور که می دانید سورشارژ به معنی ضرب دوباره می باشد. بسیار دیده شده که ضرابخانه های قاجاری و پهلوی برای ضرب سکه ای از قالب سال های گذشته استفاده کرده اند. آنها قالب سال های گذشته را با تغییر تاریخ آن دوباره به کار می گیرند. و در برخی موارد، آثار تاریخ قبلی به خوبی دیده می شود. گفتنی است که این عمل معمولا روی یک عدد و یا دو عدد از تاریخ صورت می گیرد. دلیل این کار می تواند برای صرفه جویی در تولید قالب باشد. یا اینکه در سال های گذشته تعداد زیادی قالب تولید شده، که از آنها استفاده نشده بود. سکه های سری ریالی رضا شاه نمونه ی بارز این ارور است.

سورشارژ عدد 4 روی عدد 3

مکان قرار گرفتن تاریخ

نمونه های زیادی از واریته تاریخ در دوره های مختلف دیده شده که از نظیر آنها، تاریخ زیر برگ زیتون، تاریخ زیر پای شیر و ...

از انواع مکان های قرار گرفتن تاریخ زیر دست و پای شیر