هرمز یکم

هرمز یکم (272 - 273 میلادی)

هرمز اردشیر به مدت يک سال حكومت كرد واطلاعات چندانی از او در دست نيست. تنها چيزي كه از او ميدانيم اين است كه به ماني و كرتير به عنوان دو رقيب مذهبي اجازه فعاليت داد و همين باعث شد كردر به او بد گمان شود و بهرام یکم را جايگزين او كند. آگاثياس مورخ بيزانسي،حمزه اصفهاني،ابن اثيروميرخواند مدت فرمانروايي او را يك سال و ده ماه وفردوسي يک سال و دو ماه نگاشته است.

تصوير نيمرخ هرمز به سمت راست با افسر شهرياري كوتاه كه چنبره هاي متحدالمركزي بر گوي بالاي تاجك هاي آن ديده مي شود. حاشيه سكه چنان است كه گويي چنبره اي مرواريد نشان بر آن كارگذارده، آرايش مو مجعد است. تصوير پشت سكه، آتشگاه با ستون بلند و آتشدان از چند قطعه راست­گوشه و از آن شعله اي زبانه مي كشد، درسمت راست تصوير ميترا با حلقه نوراني بر گرد سر كه شعاع هاي از آن مي تابد. ميترا در اين تصوير دست دراز كرده و حلقه شهرياري را به شاهنشاه مي دهد.در پشت آن آتش هرمزد به پهلوي حك شده است. در سمت چپ تصوير شاهنشاه ديده مي شود.


از زمان هرمز یکم القاب كاملتر می شود "مزداپرست خدايگان هرمزد شاهنشاه ايران و انيران، ايزدي نژاد". گاه در تصوير پادشاه بر روي شانه ها نشانه جانشين شاهنشاه و در پشت سكه نيز گاه تصوير آناهيتا با تاج كنگره دار كه بر بالاي آن گويي نصب شده و شاه با شاخ برسم به دست، ديده مي شود. گاه تصوير شاهنشاه در سمت راست است. در نمونه اي هم اهورامزدا دست خود را در حال اعطاي حلقه شهرياري به سمت شاهنشاه دراز كرده است. نوشته هاي روي سكه هاي هرمزد با اين عنوان "بغ مزداپرست، خدايگان هرمز، بزرگ ارمنستان شاه" نشانگر آغاز پادشاهي او بوده است و تاريخ قبل از تاجگذاري او را در ساال 273 ميلادي در بر مي گيرد. نشانه جانشين بر شانه هاي شاهنشاهي تاريخ سكه ها را به سال 273 ميلادي منصوب مي دارد.