شیوه های نگهداری سکه

سکه آینه ای از آیین، هنر و فرهنگ گذشتگان ماست، پس باید به خوبی از آن نگهداری کنیم. در ایران نگهداری از سکه به دو دسته کلی تقسیم می شود. 1) میراث فرهنگی و موزه های وابسته به این ارگان  2) کلکسیون های شخصی

در این بخش پایگاه سکه ها مقاله ای در خصوص شیوه های نگهداری سکه در کلکسیون های شخصی آماده کرده است، که امیدواریم کلکسیونر های عزیز از خواندن این مقاله استفاده لازم را ببرند.

بارزترین دلیل جمع آوری سکه، لذت بردن از نگاه کردن به سکه های جمع آوری شده است. برای لذت بردن بیشتر از این سرگرمی مفید، نیاز است بدانیم که چگونه سکه های خود را محفوظ کنیم و آنها را در چه جایی قرار دهیم، که هم زیبا جلوه کنند و هم از گزند هر نوع آسیبی در امان باشند. این کار نیاز به وسایلی تخصصی دارد که در ادامه به آنها اشاره می شود. 

قبل از پرداختن به لوازم مورد نیاز برای نگهداری درست سکه، نیاز است انواع کلکسیونر های سکه را معرفی کنیم.

کلکسیونر های ساده 

این دسته از کلکسیونر ها اغلب سکه های خود را از دوستان و اطرافیان خود به شکل هدیه دریافت کرده اند. و هر جا سکه ای می‌بینند از دارنده سکه تقاضا می‌کنند که سکه را به او بدهد. گاهی در کنار خیابان یا مغازه ی عتیقه فروشی سکه زیبا و ارزان قیمتی می بینند و می خرند. صرف نظر از این که آن سکه چه ارزشی دارد. در کل این افراد هزینه زیادی برای جمع آوری سکه های خود نمی پردازند،  اما به جمع آوری سکه علاقه زیادی دارند. سکه هایی که این افراد جمع می کنند می تواند از هر دوره ای و هر کشوری باشد، شرط اصلی انتخاب سکه برای آنها زیبا بودن و تکراری نبودن است. از دیگر ویژگی های آنها این است که اطلاعات زیادی در خصوص سکه های خود ندارند، و حتی از ارزش سکه های خود بی خبرند. شیوه نگهداری سکه در این گروه مناسب نیست، اغلب سکه های خود را در صندوق کوچک و یا شیشه ی درب دار می اندازند. در زمان بیکاری به سراغ ظرف سکه های خود می روند و آنها را روی زمین می ریزند و به تماشای سکه های خود می پردازند.

کلکسیونر های نیمه حرفه ای

این گروه از دسته قبلی فراتر رفته اند و علاقه‌ی بیشتری به جمع آوری سکه پیدا کرده اند. به شکلی که دانش خود را در خصوص سکه افزایش داده اند. ایشان علاقه مند به دانستن اطلاعات سکه های خود هستند و از راه های گوناگون "اینترنت، کتاب و کاتالوگ" دانش خود را افزایش می دهند. برای جمع آوری سکه برنامه خاصی دارند و یک شیوه را از شیوه های مختلف جمع آوری سکه، بیشتر می پسندند و دنبال می کنند. بودجه مشخصی در سال برای خرید سکه کنار می گذارند. هرازچندگاهی به فروشگاه های سکه، سر می زنند و سکه های مورد علاقه‌ی خود را که قیمت مناسب‌تری دارند می خرند. گاهی اوقات ولخرجی می کنند و سکه های گران قیمت خریداری می کنند. شیوه نگهداری در این گروه بسیار بهتر از گروه قبلی است، اما کامل نیست. ایشان برای نگهداری سکه های خود از آلبوم های ساده و ارزان قیمت استفاده می کنند، و بعضی از سکه های ارزشمند خود را در کاور مخصوص سکه قرار می دهند.

کلکسیونر های حرفه ای

تعداد کمتری از علاقه مندان به جمع آوری سکه، به حدی در این کار جدی هستند که مقدار قابل توجهی از سرمایه خود را صرف خرید سکه می کنند. سکه های کشور خاص و دوره تاریخی خاصی را انتخاب می کنند و به شکل گسترده، به جمع آوری همه سکه های "تاریخ، واریته و ارور" آن کشور و دوره مورد نظر می پردازند. بعضی ها هم تخصص در ارور دارند و فقط سکه های اشکال دار را جمع می کنند. ایشان اطلاعات کاملی از چگونگی ضرب سکه، شیوه های نگهداری سکه ، تشخیص سکه اصل از تقلبی ، درجه بندی کیفیت سکه ، نحوه قیمت گذاری سکه ، اصطلاحات و ارور ها و سورشارژ ها و... دارند و به دانسته های خود می افزایند. به سکه های خود به چشم سرمایه می نگرند و در نگهداری از آن بسیار کوشا هستند. سکه های خود را در کاور مخصوص قرار می دهند و آن را در آلبوم های با کیفیت نگهداری می کنند.

کاور سکه

یکی از بهترین شیوه های نگهداری از سکه، قرار دادن آن در کاور "پوشه" است. دلیل استفاده از کاور این است که سکه از هر نوع تماس از جمله تماس دست، مواد شیمیایی، جسم سخت، هوا ، رطوبت و گردوغبار در امان باشد. انواع مختلف کاور وجود دارد که به شرح زیر می باشند.

کاور سلفونی "پلمپ"

بهترین شیوه برای پوشاندن سکه وکیوم یا پرس سکه با سلفون است. در این روش سکه را با نوعی سلفون مخصوص پرس می کنند تا سکه کاملا از تماس دست، مواد شیمیایی، جسم سخت، هوا، رطوبت و گردوغبار در امان باشد، اما به دلیل هزینه بالا، در ایران کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.

کاور پلاستیکی

از شیوه های دیگر پوشاندن سکه کاور پلاستیکی است، در این روش هم سکه کاملا از هر نوع گزندی در امان است . ولی چون نمیتوان این کاور را در آلبوم قرار داد کمتر مورد استفاده قرار می گیرد. از این کاور برای نگهداری سکه در جعبه مخصوص استفاده می شود.

کاور کاغذی

کاور کاغذی از پر استفاده ترین نوع پوشاندن سکه می باشد. زیرا هم قیمت مناسبی دارد و هم به فراوانی یافت می شود و استفاده از آن آسانتر است. اندازه این کاور ها 5×5 سانتیمتر می باشد و سوراخ هایی با اندازه های مختلف دارند (از 15mm تا 40mm) و مواد تشکیل دهنده آن کاغذ و سلفون است، سلفون به سکه آسیبی نمی رساند، اما در بعضی از این کاورها از نایلون استفاده شده که در اثر گرمای هوا، از خود مواد چسبنده تولید میکند که باعث اکسید شدن سکه مسی و برنزی می شود و رنگ آنها را به آبی فیروزه ای و سبز در می آورد. همچنین سکه های نیکل را کدر می کند.

آلبوم سکه

آلبوم در نگهداری سکه نقش نظم دهنده و حفظ کننده دارد. می توانیم سکه های خودمان را در آلبوم قرار دهیم و با ورق زدن آلبوم و تماشای آن لذت ببریم. چند نوع آلبوم در بازار وجود دارد که معرفی می شود.

آلبوم خشابی

آلبوم خشابی زیاد مورد استفاده قرار می گیرد. چون قیمت ارزانتری دارد و نیاز به کاور کاغذی ندارد. این آلبوم از کلاسور، ورق اصلی و خشاب سکه تشکیل شده است. ورق اصلی به بدنه کلاسوری آلبوم متصل است و تعدادی خشاب به سایز های مختلف به داخل آن می روند. جنس صفحه و خشاب باید از سلفون مناسب باشد، درغیر این صورت به سکه آسیب می رساند. سکه هایی که در این آلبوم قرار می گیرند، در دراز مدت کدر می شوند، چون مقدار کمی هوا و رطوبت به خشاب ها نفوذ می کند و باعث اکسید شدن سکه می شود.

آلبوم جیب دار

کلکسیونر های حرفه ای از این آلبوم زیاد استفاده می کنند. این آلبوم مانند آلبوم های دیگر از یک کلاسور و تعدادی ورق سلفونی تشکیل شده است. در هر ورق تعداد 12 جیب با اندازه استاندارد 5×5 سانتیمتر وجود دارد، که در هر جیب یک سکه با کاور کاغذی جای می گیرد. استفاده از این آلبوم بدون کاور کاغذی توصیه نمی شود، چون به آسانی سکه از داخل جیب بیرون می افتد.

آلبوم حرفه ای

این آلبوم از تعدادی ورق مقوایی تشکیل شده و روی این ورق ها تعداد مشخصی سوراخ با اندازه های مساوی وجود دارد. آلبوم حرفه ای مخصوص جمع آوری حرفه ای یک سکه در تاریخ های و ارور های مختلف آن می باشد.

جعبه های نگهداری سکه

در این جعبه ها میتوان سکه های زیادی را نگهداری کرد، جنس آن از چوب، پلاستیک و آلومینیم می باشد و روکش از جنس پارچه کرکی دارد که به سکه آسیب نمی رساند. نگهداری درازمدت سکه بدون کاور، در این جعبه ها ، باعث کدر شدن سکه می شود.